Instalacja kogeneracyjna do 1 MW nie tylko obniży koszty gospodarki energetycznej w firmie, ale może stać się też dodatkowym źródłem przychodów. Decydują o tym korzyści z tytułu premii gwarantowanej.
Wysokosprawna kogeneracja – co to jest?
Klasyczna instalacja do produkcji energii składa się z silnika spalinowego napędzającego generator prądu elektrycznego. Proces zamiany energii pochodzącej ze spalenia paliwa w silniku nie jest – i nigdy nie będzie – idealnie sprawny. Znaczna część tzw. energii pierwotnej – czyli ładunku energii niesionego przez paliwo do silnika, nie jest zamieniana na energię elektryczną, lecz na energię cieplną. W najprostszych przypadkach, gdy celem jest jedynie wytwarzanie energii elektrycznej, ciepło jest odpadem i musi być rozproszone przez systemy chłodzące silnik oraz rurę wydechową, jest więc czystą stratą.
Skojarzona gospodarka energetyczna lub inaczej Combined Heat and Power (CHP), czyli właśnie WYSOKOSPRAWNA KOGENERACJA to taka technologia wytwarzania energii elektrycznej, która pozwala odzyskać jak najwięcej ciepła i w sposób użytecznie zagospodarować.
Rozwinięciem układów kogeneracyjnych są moduły:
- trigeneracyjne, czyli takie, które w tym samym procesie technologicznym pozwalają wytworzyć energię elektryczną, cieplną, i chłód użytkowy. Chłód wytwarzany jest poprzez przekształcenie ciepła tzw. niskotemperaturowego (z pokrywy silnika) w chłodnicy absorpcyjnej (czyli w tzw. „chillerze”),
- polikogeneracyjne, w których dodatkowo ciepło wysokotemperaturowe (z rury wydechowej) zamieniamy odpowiednim modułem w parę technologiczną.
Systemy kogeneracyjne pracują z większą efektywnością niż systemy wytwarzające ciepło i prąd w odrębnych procesach. Z tego powodu w prawie energetycznym podano definicję tzw. wysokosprawnej kogeneracji, czyli wytwarzania energii elektrycznej lub mechanicznej i ciepła użytkowego w kogeneracji, przez co zapewniamy oszczędność energii zawartej w zużywanym paliwie.
Układy kogeneracyjne mogą być zasilane różnymi paliwami, np. w przypadku gdy paliwem jest gaz ziemny lub skroplony (LNG), to mamy do czynienia z kogeneracją gazową.
Zastosowanie układów kogeneracyjnych
- Sektor przetwórstwa rolno-spożywczego, w procesach:
- przetwórstwo mleka i mięsa, gdzie ciepło używane jest w procesach pasteryzacji i sterylizacji, a potem produkt finalny musi być szybko schłodzony,
- przetwórstwa owocowo-warzywnego, gdzie ciepło jest używane w procesach pasteryzacji, a produkt przetworzony lub finalny musi być przechowywany w obniżonej temperaturze,
- suszenia owoców, warzyw i ziół, gdzie na samym początku procesu do odparowania wody potrzebna jest duża ilość ciepła,
- produkcji pasz, w których ciepło jest używane w procesach suszenia, pasteryzacji, granulacji i peletyzacji.
- Produkcja peletu opałowego z biomasy roślinnej (drewna, słomy itp.), gdzie surowiec musi być wysuszony i speletyzowany.
- Przemysł drzewny i meblarski, gdzie ciepło używane jest do suszenia surowca.
- Hotele, szpitale i inne większe obiekty użyteczności publicznej, które zimą wymagają ogrzewania, a latem klimatyzacji, czyli dostarczenia chłodu użytkowego.
- Zbiorowe zaopatrzenie w ciepło, poprzez publiczne systemy ciepłownicze
Każdy, kto potrzebuje jednocześnie energii elektrycznej i cieplnej, a czasem również chłodu użytkowego czy pary technologicznej, powinien przeanalizować zainstalowanie układu kogeneracyjnego.
Opłacalność inwestycji i zastosowanie premii gwarancyjnej
Koszt zainstalowania układu kogeneracyjnego o mocy 1 MW waha się od ok. 3,0 mln PLN w przypadku prostej instalacji bez dodatkowych modułów-do ok. 4,8 mln PLN z modułami do produkcji pary technologicznej i chłodu. Uniknięte koszty dla firmy w ciągu roku z tytułu zaopatrzenia w energię i ciepło – po zainstalowaniu układu kogeneracyjnego – przy założeniu, że instalacja będzie pracować 8 000 godzin ( rok ma 8760 godzin), a obecna cena zakupu energii z opłatami za przesył wynosi 400 PLN/MWh, a koszty wyprodukowania ciepła wynoszą 150 zł/MWh, będą następujące:
- Uniknięte koszty zakupu energii elektrycznej – 8 000 MWhe x 400 PLN = 3 200 000 PLN
- Uniknięte koszty zakupu energii ciepła – 8 000 MWht x 150 PLN = 1 200 000 PLN
Razem uniknięte wydatki: 4 400 000 PLN
Koszty eksploatacyjne:
gaz ziemny – 2 mln m3 /rok x 1,4 PLN 2 800 000 PLN
serwis (wymiana oleju, filtrów, przeglądy, regulacje) oraz ubezpieczenie 250 000 PLN
Razem koszty 3 050 000 PLN
Roczny efekt ekonomiczny: 4 400 000 PLN (łączne uniknięte wydatki) – 3 050 000 PLN (łączne koszty eksploatacyjne) = 1 350 000 PLN
Okres zwrotu nakładów to około 2 lata i 3 m-ce
Jeżeli instalacja będzie pracować 7 tys. godzin rocznie okres zwrotu wyniesie około 2 lata i 8 miesięcy, a przy 6 tys. rocznie okres zwrotu wyniesie około 3 lat i dwóch miesięcy.
Generalnie opłacalność inwestycji zależy od:
- Kosztów instalacji
- Ilości godzin pracy instalacji w ciągu roku
- Kosztów paliwa gazowego
- Możliwości pełnego zagospodarowania ciepła w czystej postaci bądź zamienionego na chłód bądź parę technologiczną.
Finansowanie programów na kogenerację
Dotacje
Obecnie brak programów dotacyjnych na kogenerację. Abstrahując od bieżącej dostępności dotacji jest to tradycyjne narzędzie, które na pierwszy rzut oka przynosi największą korzyść. Zakładając koszt inwestycji około 3 mln PLN i dotację rzędu 50 % Beneficjent może liczyć na około 1,5 mln dofinansowania.
Paradoksalnie wadą instrumentu dotacyjnego jest jego opłacalność. Korzystając z dotacji Beneficjent zamyka sobie możliwość skorzystania z mechanizmu premii gwarantowanej, gdyż inwestycja uzyskuje wysoką stopę zwrotu (przekraczając tym samym limit dozwolonej pomocy publicznej) i nie kwalifikuje się do dodatkowej pomocy dedykowanej dla instalacji kogeneracyjnych w postaci premii gwarantowanej. Tymczasem przy założeniu, że instalacja o mocy 1 MW będzie pracować 8 tys. godzin roczne (rok ma 8760 godzin) premia gwarantowana wyniesie około 1,25 mln PLN rocznie. Przy 7 tys. godzin pracy 1,04 mln PLN, a przy 6 tys. godzin pracy 890 tys. PLN rocznie. Premia gwarantowana ma być wypłacana 15 lat, póki co jej wysokość rośnie. W 2019 r. wynosiła 141,19 PLN/MWh, w 2020 r. 144,99 PLN/MWh, a br. 2021 to już 148,49 PLN/MWh. Niestety, Beneficjent uzyskując np. 50 % dofinansowania do instalacji 1 MW, czyli 1,5 mln zł de facto rezygnuje z premii gwarantowanej.
Pożyczka z programu Energia Plus
Na budowę instalacji kogeneracyjnej możemy skorzystać z preferencyjnej pożyczki w NFOŚiGW na 85% kosztów inwestycji:
- Oprocentowanie WIBOR 3M+50 p.b., nie mniej niż 1,5 %,
- Pożyczka na 15 lat z roczną karencją w spłacie kapitału,
- Umorzenie 10 % pożyczki, czyli dodatkowo realna pomoc finansowa wynosiłaby 255 tys. PLN ⦁ z tytułu 10 % umorzenia pożyczki + różnica między oprocentowaniem rynkowym a oprocentowaniem preferencyjnym.
Efekt ekonomiczny
Zakładając koszt inwestycji na poziomie 3 mln PLN, zaciągniemy 2,55 mln PLN pożyczki na 85% kosztów instalacji. W drugim roku obsługi pożyczki będziemy płacić (po rocznej karencji!) ok. 38 tys. PLN odsetek i ok. 183 tys. PLN raty kapitałowej, razem ok. 220 tys. PLN. Wraz z upływem kolejnych lat odsetki od malejącego kapitału będą się zmniejszać.
Istotnym jest fakt, że korzystając z programu Energia + na inwestycję w układ kogeneracyjny angażujemy tylko 15 % własnych środków, a na resztę otrzymujemy pożyczkę na 15 lat (z 12-miesięczną karencją w spłacie).
Premia gwarantowana do kogeneracji
Zatem paradoksalnie, w przypadku instalacji kogeneracyjnej „mniej znaczy więcej”, gdyż skorzystanie z wydawać by się mogło mechanizmu mniej atrakcyjnego niż dotacja tj. pożyczki, przyniesie dodatkowo możliwość skorzystania z mechanizmu premii gwarantowanej. Ponadto pożyczkę otrzymujemy z góry na realizację przedsięwzięcia, a dotację (poza niewielką zaliczką) „z dołu” tj. po zrealizowaniu przedsięwzięcia, więc musimy również zapewnić finansowanie na pozostałą część przedsięwzięcia nie objętego dotacją. Warto też podkreślić, że pożyczkę rozpoczynamy spłacać po rocznej karencji, a więc już wtedy gdy instalacja pracuje. Tylko część zysku z instalacji przeznaczymy na spłatę rat pożyczki, reszta zostaje w firmie.
Premia gwarantowana – podstawa prawna Ustawa z dnia 14.12.2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji (Dz. U. 2019 poz. 42.)
Fundacja Euro-Most należy do czołówki firm doradczych, obsługuje ponad 500 firm. Specjalizuje się w projektach z zakresu j gospodarki energetycznej i innowacji oraz inwestycjach w sektorze rolno spożywczym. Usługi Fundacji obejmują zarówno projekty finansowane ze środków unijnych jak i krajowych. Projekty na instalacje kogeneracyjne przygotowaliśmy m.in. dla:
- Grupy Kapitałowej MLEKPOL (w Mrągowie, w Grajewie i w Zambrowie),
- Grupy Kapitałowej MLEKOVITA w Lubawie,
- Grupy Kapitałowej Wipasz (w Międzyrzecu Podlaskim, Kole, Morągu, Krośnie),
- Grupy Kapitałowej Grall (w Kartoszynie, Kukini, Tczewie, Zdunach),
- OSM w Piątnicy i SM w Ostrołęce,
- Laktopolu w Suwałkach,
- Tasomixu w Biskupicach Ołobocznych,
- VAN PUR S. A. w Rakszawie (koncern piwowarski),
- Zakładów Magnezytowych Ropczyce S.A.,
- BIOFEED Sp. z o.o. (w Zalewie, Rajkowie, Dobryszczycach, Pasłękach),
- Grupa Producentów Owoców I Warzyw “ROZUMKI” w Sobieniach-Jeziorach,
- Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Brodnicy – PEC Sp. z o.o.,
- Real S.A. ( w Bachorzy, w Nowym Koniku, w Morszkowie),
- R&J Sp. z o.o. Sp. k. w Ozorach,
- Unikost Sp. z o.o. w Skórcu,
- Warmińskich Zakładów Przetwórstwa Owocowo Warzywnego w Kwidzynie,
- WIP Sp. z o.o. w Aleksandrowie Kujawskim,
- Zakładów Drobiarskich w Stasinie,
Obecnie przygotowujemy ponad 20 nowych projektów, z różnych branż w tym również dla przedsiębiorstw produkujących ciepło systemowe (PEC, MPEC I itp).
Jeśli jesteście Państwo zainteresowani projektem kogeneracyjnym, prosimy o kontakt – telefonicznie, mailem lub poprzez wypełnienie formularza kontaktowego.
Bezpłatnie skonsultuj Twój pomysł z nami
Jakość i tempo naszej pracy w znacznej mierze zależą od prawidłowego rozpoznania planów i zamierzeń naszych Klientów. Z tego powodu wstępne konsultacje przeprowadzamy bezpłatnie, kończą się one rekomendacją naszych ekspertów dotyczącą zasadności ubiegania się o dotację. Dopiero wtedy zapada decyzja o rozpoczęciu prac nad konkretnym projektem. Wypełnij formularz kontaktowy, wspólnie rozpoczniemy bezpłatną, wstępną analizę.